پست لجستیک راهی برای توسعه صادرات کشور

طنین انتظار – بازنشر از سایت الف – یکی از مهمترین نیازهای اقتصادی کشور در دنیای امروز توسعه شبکه های توزیع مویرگی و پست لجستیک با هدف ارائه خدمات B2C بوده است. امروز خدمات خرده فروشی آنلاین یا همان فروش اینترنتی با توسعه قابل توجه همراه بوده است و تجارت داخلی و بین المللی را با تحولات جدی روبرو کرده است.

نویسنده مهدی گمرکی

” نه برف نه باران نه تاریکی شب نمی‌تواند چاپارها را از انجام سریع مأموریتشان بازدارد “

این نوشته سر در ساختمان اداره پست جیمز فارلی نیویورک است که در سال 1912 ساخته شده است. این سخن داریوش هخامنشی را هرودوت تاریخ‌نویس پرآوازه یونانی درباره سامانه پستی در زمان هخامنشیان یاد کرده‌است

سامانه پست ایالات متحده (USPS: United States Post Service) شعار رسمی ندارد ولی نوشته سردر اداره پست جیمز فارلی شهر نیویورک برای مردم آمریکا به عنوان شعار پستی آن کشور شناخته شده‌است. این شعار بارها و بارها توسط مردم آمریکا و همچنین نویسندگان و رمان‌نویس‌ها و خوانندگان و فیلم سازان با جمله‌بندی‌هایی نزدیک به هم به کار رفته‌است. برای نمونه در فیلم ماجراهای اودیسه بازیگر نقش Wooton Bassett می‌گوید:”باران یا آفتاب، برف یا بوران، ما پیغام‌های خود را خواهیم رساند!” (منبع ویکی پدیا)

این مقدمه کوتاهی بود برای بیان یک مساله مهم در اقتصاد کشور . مساله ای که سال هاست به دلیل غفلت مدیران سیاستگذار کشور با فراز و فرودهای زیادی همراه بوده است.

یکی از مهمترین نیازهای اقتصادی کشور در دنیای امروز توسعه شبکه های توزیع مویرگی و پست لجستیک با هدف ارائه خدمات B2C بوده است. امروز خدمات خرده فروشی آنلاین یا همان فروش اینترنتی با توسعه قابل توجه همراه بوده است و تجارت داخلی و بین المللی را با تحولات جدی روبرو کرده است.

باید دانست هر آنچه شبکه های توزیع مویرگی و پست لجستیک توانایی بالایی در حمل و نقل انواع کالا و بار داشته باشند بخش های وسیع تری از تولید می توانند به سمت فروش تولیدات خود از طریق خرده فروشی آنلاین انتقال مسیر دهند.

پست به دلیل حضور در روستا های کشور عاملی مهم در تقویت اقتصاد روستا خواهد بود چراکه روستاییان می توانند از طریق این شبکه بزرگ کالای خود رابه همه نقاط ایران عرضه نمایند.

اما مدیران سیاستگذار در کشور در طول دو دهه اخیر متاسفانه به دلایل مختلف توجه جدی به بخش خدمات پستی و پست لجستیک نکرده اند و زیرساخت های این شبکه حتی با حضور دو اپراتور دیگر پستی در کنار شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران از رشد قابل ملاحظه ای برخوردار نبوده است. و می توان گفت تفکر مدیران حوزه وزات ارتباطات در تله تکنولوژی گرفتار شده است و مدیران این وزارتخانه به دلیل توسعه فناوری های ارتباطی ، کشور را بی نیاز از خدمات پست و لجستیک می دانند که اگر غیر از این بود در طول 20 سال اخیر قطعا شبکه پستی کشور با رشد چشمگیری در بخش های زیرساختی ، سخت افزار ، نرم افزار و نیروی انسانی همراه بود. چرا که هرآنچه کشور به ارتباطات پرسرعت اینترنتی نیازمند است شاید ده ها برابر آن به ارتباطات پرسرعت و ایمن پستی نیاز دارد و دقیقا ندانستن این موضوع شروع یک برنامه ریزی اشتباه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می باشد.

امروزه جایگاه شبکه پستی به دلیل توانایی ارسال بار به سایر کشور ها و همچنین فعالیت بیش از 192 کشور جهان در اتحادیه جهانی پستی باعث شده است پنجره جدیدی به سوی دیدگان تولید کنندگان خانگی و تولیدکنندگان کوچک و متوسط گشوده شود . چرا که این شبکه عظیم جهانی توانایی حمل کالا تا دورترین روستاهای هر کشوری را دارد. شبکه های که می تواند بازاری به وسعت 192 کشور را در جهان برای تولیدات کشور باز کنند.

با توجه به سیاست های منطقه ای جدید در دولت آقای رئیسی و همچنین وجود 7 کشور همسایه با مرزهای زمینی و 8 کشور با مرز دریایی موارد زیر جهت توسعه صادرات کشور از طریق شبکه پستی پیشنهاد می گردد :

1- اصلاح قوانین گمرکی مربوط به ارسال هدیه و سوغات از طریق پست به خارج از کشور.

2- تبادل تفاهم نامه های همکاری پستی با 15 کشور همسایه کشور جهت ایجاد خطوط پستی مستقیم زمینی و هوایی و در صورت امکان دریایی.

3- توسعه زیرساخت های پستی جهت افزایش سرعت ارسال و کاهش تهدیدات کالا

4- حمایت از بازارگاه های اینترنتی (Market Place) به صورت چند زبانه جهت معرفی و فروش محصولات به کشورهای همسایه.

5- تغییر رویه در سیاست های قیمت گذاری.

باید توجه داشت انجام چنین اقداماتی می تواند بازاری با وسعت 600 میلیون جمعیت و ارزش بیش از 1000 میلیارد دلار را به روی تولید کنندگان کشور باز نماید و در عین حال علاوه بر توسعه اشتغال در بخش تولید به توسعه اشتغال در بخش های فناوری و پستی منجر گردد.

وجود خطوط زمینی پستی بین کشور های همسایه می تواند کالای ایرانی را در کمترین زمان به دست مصرف کنندگان خارجی برساند و این مهم جز با تقویت زیرساخت های پستی و توسعه همکاری های پستی با کشورهای همسایه محقق نمی گردد.

پیش بینی می گردد ارائه خدمات پست لجستیک در سطح ملی وبین المللی تاثیر بسیار زیادی در ایجاد فرصت شغلی در حوزه های فناوری و پستی داشته باشد.

آنچه مهم است این مطلب است که وزارت ارتباطات باید عزم جدی برای تغییر رویه سیاستگذاری پستی داشته باشد و دورنمای مشخصی برای این صنعت در سال های آینده ترسیم نماید. و به این صنعت که بخش مهمی از آن توسط شرکت ملی پست رهبری می شود توجه صد چندان نماید و راه گذشتگان را طی ننماید.

تا به امروز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بیشترین سرمایه گذاری را در توسعه زیرساخت های اینترنتی و ارتباطی داشته است تا جایی که می توان آن را وزارت اینترنت و موبایل نامید. امید است که در دوران جدید ، این وزارتخانه با تغییر رویکرد، به صنعت پست

لجستیک به عنوان یکی از زیرساخت های حیاتی توسعه اقتصادی کشور نگاه جدی تری داشته باشد و بتواند از این ظرفیت عظیم در توسعه اقتصاد دیجیتال کشور بهره برداری نماید.

در پایان به نکته مهم دیگری اشاره می کنم و آن هم سهم 25 تا 35 درصدی هزینه های لجستیک در قیمت تمام شده کالا و خدمات است. متاسفانه این رقم حداقل دو برابر متوسط جهانی می باشد و باید دانست کشورهای پیشرفته دنیا این سهم را به 8 درصد رسانده اند.

قطعا این مهم یعنی کاهش هزینه های لجستیک به نفع تولید کننده و مصرف کننده محقق نمی شود جز با توسعه خدمات پست لجستیک و هوشمند سازی خدمات لجستیک در کشور.